دانشكده ادبيّات و علوم انسانى دكتر على شريعتى

دانشكده ادبيّات و علوم انسانى دانشگاه فردوسى مشهد با هدف تأمين نيروى انسانى متخصّص و ماهر به عنوان دومين واحد آموزش عالى در سطح شهر مشهد با راه‏ اندازى گروه زبان و ادبيّات فارسى در سال ۱۳۳۴ هجرى شمسى تأسيس گرديد.

در سال بعد رشته ‏هاى زبان و ادبيات انگليسى و زبان و ادبيّات فرانسه ايجاد شد. پس از گذشت يك سال ديگر رشته‏ هاى تاريخ و جغرافيا در اين دانشكده آغاز به كار نمود. رشته زبان شناسى در سال ۱۳۴۲ فعاليت خود را آغاز نمود.

در سال ۱۳۵۱ رشته زبان و ادبيّات عرب از دانشكده الهيّات به اين دانشكده منتقل شد. رشته علوم اجتماعى كه به عنوان رشته ه‏اى فرعى از سال ۱۳۵۰ افتتاح شده بود از سال ۱۳۶۴ به عنوان رشته ه‏اى مستقل به پذيرش دانشجو اقدام نمود. رشته روان‏شناسى از سال تحصيلى ۱۳۵۰-۱۳۴۹ تا پايان سال تحصيلى ۱۳۵۳-۱۳۵۲ در اين دانشكده داير بوده و از سال تحصيلى ۱۳۵۴-۱۳۵۳ از اين دانشكده جدا شده است.

دوره كارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي از سال ۱۳۴۹و دوره دكتري اين رشته در سال ۱۳۵۵ بطور مستقل دانشجو پذيرفت و نخستين دانش آموخته آن در سال ۱۳۶۲ از رساله خود دفاع كرد.

هم اکنون در دانشکده ادبيات و علوم انسانی ۹ گروه آموزشی در دوره روزانه و ۸ رشته تحصيلی کارشناسی در دوره شبانه فعاليت دارند. اين دانشکده در حال حاضر تعداد ۱۰۳ عضو هيأت علمی (۱۱ استاد، ۳۵ دانشيار، ۵۰ استاديار و ۷ مربی)، ۵ کارشناس آموزشی، ۴۴ کادر اداری و ۱۲ نیروی خدماتی، ۱۴۵۰ دانشجوي كارشناسي، ۹۵۰ دانشجوي كارشناسي ارشد و ۲۸۵ دانشجوي دكتري دارد.

اعضای هيأت علمی اين دانشکده با برخی نهادها و سازمان های اجرايي در سطح کشور و استان همکاری دارند و در این دانشکده طرح های مشترک آموزشی-تحقيقاتی و مشاوره های در زمينه های مختلف به انجام رسيده است، همچنين اين دانشکده در برگزاری سمينارها و کنگره های علمی بسيار فعال بوده و تاكنون گردهمايی، هم انديشی و سخنرانی های علمی زيادی در دانشکده برگزار شده است.

همچنين از سال ۱۳۵۲ تاكنون هر سال چهار شماره از مجله علمي- پژوهشي زبان و ادبيات در اين دانشكده منتشر می شود. اين مجله به منظور ارائه جديدترين پژوهش های انجام شده در رشته های علوم انسانی، مقالات علمی- پژوهشي اعضای هيأت علمی دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقيقاتی ديگر را نيز چاپ می نمايد. اين مجله به لحاظ قدمت و کيفيت تحقيقاتی در سطح دانشگاه های کشور از اعتبار علمی ويژه ای برخوردار است و هم اكنون با نام مجله جستارهاي ادبي منتشر مي شود. بجز اين مجله هفت مجله علمي ديگر نيز به نا م هاي: مطالعات و تحقيقات تاريخي، جغرافيا و توسعه ناحيه اي، علوم اجتماعي، مجله زبان و ادبيات عربي، مجله زبانشناسي و گويش هاي خراسان،مطالعات زبان و ترجمه و Ferdowsi Review در اين دانشكده منتشرمي گردد.

اكنون قطب علمي زبان و ادبيات فارسي با گرايش فردوسي شناسي و ادبيات خراسان، همچنين مركز پژوهشي مطالعات اجتماعي، مركز مطالعات آسياي ميانه، مركز پژوهش هاي شهري- منطقه اي شمال شرق كشور و مركز پژوهشي مطالعات جغرافيايي روستاهاي خراسان (شمالي، جنوبي و رضوي) در اين دانشكده مستقر شده و بصورت تخصصي امور علمي- پژوهشي اين حوزه ها را پيگيري مي كنند. فضاى آموزشى و ادارى دانشكده از آغاز تا سال ۱۳۸۰ در مركز شهر بوده و در تيرماه آن سال ساختمان جديد دانشكده ادبيات و علوم انساني در محل پرديس دانشگاه با حضور مقام محترم وزارت و مسئولان استاني افتتاح گرديد.
رشته زبان‌شناسی در سال 1342 فعاليت خود را آغاز نمود. در سال 1351 رشته زبان و ادبيات عرب از دانشکده الهيات و معارف اسلامی (معقول و منقول) به اين دانشکده انتقال يافت. رشته علوم اجتماعی که به عنوان رشته‌ای فرعی از سال 1350 افتتاح شده بود از سال 1364 به عنوان رشته‌ای مستقل به پذيرش دانشجو اقدام نمود. رشته روان‌شناسی در سال 1349 تأسيس و در سال تحصيلی 54-1353 از اين دانشکده جدا شد.